اينكه چگونه نروژ به عنوان یک بازیگر تجدیدپذیر در صدد تغییر نظام منطقه‌ای و نظم ملی کشورها است، سوالی است که از تلاش‌های اخير نروژ از جمله میانجي‌گری در جریان گفتگوهای محرمانه میان رهبران پیشین جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان و متعاقبا

میزبانی نروژ از رهبران طالبان در جنوری ۲۰۲۲ ، سوالاتی زیادی در رابطه به چگونگی سیاست خارجی این کشور با طالبان در اذهان مردم شکل گرفته است.

برای پاسخ به این پرسش‌ها، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، برنامه‌ی گفتگوی مجازی را با عنوان «سیاست خارجی نروژ در تعامل با طالبان » ديروز جمعه مورخ ٣٠ جدي ١٤٠١ برگزار کرد.

یوسف غفورزی، سفیر افغانستان در نروژ ، نصیر احمد فائق، سرپرست نمایندگی افغانستان در مقر سازمان ملل در نیویورک، دكتور حبيبه سرابی، عضو هیئت مذاکره‌کننده دولت پیشین افغانستان، تابش فروغ، آگاه مسائل سیاسی، دكتر ویدا مهران، استاد دانشگاه اكستر انگلستان، و الیزابت آیده، روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه اسلو، از شرکت‌کنندگان این نشست بودند.

مديريت اين نشست را ميترا قطب به عهده داشت.

شرکت‌کنندگان در این نشست، درباره‌ی نقش نروژ برای میانجی‌گری در بحران افغانستان از آغاز تلاش‌های اين كشور براي تسهيل گفتگو های صلح ميان طالبان و رهبران افغانستان و اینکه چرا تاکنون دست‌آوردی نداشته است، صحبت کردند.

آقای غفورزی سفير افغانستان در اسلو، در رابطه به تلاش‌های نروژ در پروسه صلح افغانستان گفت با وجوديكه اين تلاش‌ها براي مجاب‌ساختن طالبان به رعايت از حقوق بشر ناكام بوده است، اما نروژ حامی صلح و حقوق بشر در افغانستان بوده و است. در همين حال، آقاي نصیر احمد فائق در‌مورد نقش نروژ در دفاع از ارزش‌های حقوق بشری صحبت كرد و گفت «تعامل با طالبان به معنی به رسمیت‌شناختن آنان نیست و نروژ طالبان را بر اساس عمل‌كرد آنان ارزيابی مي‌كند».

اما در اشاره به ناکامی نروژ و دیگر کشورهای میزبان گفت‌وگوهای صلح افغانستان، آقای تابش فروغ گفت نروژ و كشور‌‌های دخيل در گفتگوهاي صلح افغانستان، بر خلاف اينكه از ارزش هاي انساني دفاع كنند، عمل کرده‌اند.

فروغ نقش نروژ را در تسهیل و ایجاد دفتر سیاسی برای طالبان در قطر، پرسش‌برانگیز دانست و گفت: «این اقدام باعث شد که قطر به پایتخت سیاسی طالبان تبدیل گردد.» آقای فروغ افزود نروژ در تعامل با طالبان نباید از نقض حقوق بشر و ارتکاب جنایت علیه بشریت توسط طالبان چشم پوشی کند.

در پاسخ به سوال مخاطبين ، دکتور حبیبه سرابی نقش نروژ و قطر را در گفتگوهای صلح میان دولت پیشین افغانستان و طالبان را جانب‌دارانه خواند و گفت روابط گسترده قطر با طالبان و بودن نروژ تحت تاثير امريكا ، نقش اين دو کشور را به عنوان میانجی در گفتگوهاي صلح افغانستان تحت الشعاع قرار داد.

پروفیسور آیده نیز از روش تعامل نروژ و سایر کشور ها با طالبان انتقاد کرد و گفت اینگونه تعامل‌ها با رهبران رده‌ پایین گروه طالبان هیچ تغییری در رویکرد طالبان ایجاد نمی‌کند، آنچه در عمل‌کرد طالبان است مبنی بر فکر رهبران رتبه اول است نه سطح پایین.

دکتر ویدا مهران، نیز از عمل‌کرد طالبان در قبال عملی‌نکردن وعده‌های شان مبنی بر رعایت حقوق بشر در افغانستان و تشکیل دولت فراگیر انتقاد کرد و افزود طالبان قدرت خود را در افغانستان به نمایش می‌گذارند و از تعامل جهان برای کسب مشروعیت استفاده می‌کنند. دکتر مهران افزود که از ناکامی‌های قبلی باید آموخت و زمینه‌ای مشروعیت‌بخشیدن به طالبان باید بیش‌تر از این گسترده نشود.

در پایان این گفتگو، مخاطبان حاضر در این نشست نیز نگرانی‌های خود را در ارتباط به نوع تعامل جهان با طالبان، به‌ویژه نروژ در قالب سوالات از سخنران مطرح کردند.

انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، با در نظرداشت وضعیت افغانستان و منطقه، سلسله برنامه‌های خود را جهت ایجاد گفتگو و فراهم‌‌سازی فضایی برای بیان دیدگاه‌ها، ادامه خواهد داد.

گزارش برنامه https://aissonline.org/Uploads/AdditionalFiles/2ZqLXPXfEDelFmszQqWN2NWl5ckoRneBwnHpffee.pdf