سندی گال، خبرنگار، نویسنده و مستندساز بریتانیایی، روز یکشنبه در سن ۹۷ سالگی درگذشت. گال فعالیت روزنامه‌نگاری خود را نزدیک به هفتاد سال پیش، از یک روزنامه محلی اسکاتلندی آغاز کرد و سپس در خبرگزاری «رویترز» و شبکه تلویزیونی «آی‌تی‌ان» به کار ادامه داد. اما آن‌چه نام او را در حافظه‌ی مردم افغانستان حک کرد، نه صرفاً شغل روزنامه‌نگاری‌اش، بلکه شجاعتش در ورود به مناطق جنگی و ثبت روایت‌هایی بود که بسیاری از هم‌صنفانش از آن پرهیز می‌کردند. او از نخستین خبرنگاران غربی بود که در دهه ۱۹۸۰ به دره‌ی پنجشیر رفت و در کنار احمدشاه مسعود، مقاومت مردم را مستند ساخت.

سندی گال در طول حیات حرفه‌ای خود پنج کتاب درباره‌ی افغانستان نوشت و سه مستند درباره‌ی اشغال این کشور توسط ارتش شوروی ساخت که دو مستند از آن‌ها نامزد دریافت جایزه‌ی معتبر «بفتا» شدند. از میان آثار مکتوب او، کتاب «ناپلئون افغانستان؛ زندگی احمد شاه مسعود» جایگاه ویژه‌ای دارد؛ اثری که به یکی از مهم‌ترین منابع غربی درباره‌ی مسعود تبدیل شد. این کتاب، حاصل گفت‌وگوها، مشاهدات و سال‌ها تحقیق میدانی گال در مناطق جنگی افغانستان است. ترجمه‌ی فارسی این اثر، توسط زبیر سهیل انجام شد و در سال ۲۰۲۳ از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان چاپ و به دسترس عموم قرار گرفت.

دیگر آثار او درباره‌ی افغانستان زیر نام‌های: «افغانستان؛ رنج یک ملت»، «پشت خطوط روس‌ها؛ یک دفتر خاطرات افغانی»، «افغانستان؛ سفر با مجاهدین» و «جنگ علیه طالبان؛ چرا همه‌چیز در افغانستان به‌هم ریخت» به چاپ رسیده‌اند. در کنار کارهای خبری و بشردوستانه، خدمات گال از سوی دولت بریتانیا نیز مورد تقدیر قرار گرفت. او در سال ۱۹۷۸ نشان «امپراتوری بریتانیا» و در سال ۲۰۱۱ نشان «سِنت مایکل و سِنت جورج» را به پاس فعالیت‌هایش در افغانستان دریافت کرد.

مرگ سندی گال نه فقط پایان زندگی یک خبرنگار که خاموشیِ صدایی‌ست که در تاریکی جنگ و بی‌تفاوتی جهانی، به‌جای تحلیل‌های پرطمطراق، با دیدِ غیرجانب‌دارانه، به تجربه‌ی تلخ این مردم نزدیک شد. او از معدود خارجی‌هایی بود که افغانستان را نه یک «موضوع ژئوپولیتیک»، بلکه سرزمینی با چهره و صدا و درد واقعی می‌دید. یادِ گال در دل مردم افغانستان، با کلماتی که به‌جای تیتر، تاریخ ساختند، زنده خواهد ماند.