متن سخنرانی عصمت الله ایرگاشف در هفتمین کنفرانس بین‌المللی گفتگوهای امنیتی هرات

قبل از همه، اجازه بفرمایید از صمیم قلب از سازمان دهندگان این گردهمایی به خاطر دعوت برای شرکت در این گردهمایی مهم و همچنین به خاطر مساعد ساختن امکان برای بحث و بررسی دوستانۀ وضع کنونی در افغانستان، اقدامات مشترک ممکن که می توانند باعث حل و فصل بحران افغانستان شود سپاسگزاری نمایم.

معتقدم که این گردهمایی در جهت تدوین برخوردهای جدید نسبت به حل و فصل وظیفۀ تعیین شده و مشخص نمودن روش‌ها در مسئلۀ حل و فصل مشکل افغانستان که در طول زمان زیادی موجود می باشد مساعدت نماید.

1. کشور ازبکستان افغانستان را به عنوان کشور برادر می داند که مارا با افغانستان روابط دیرینه و تاریخ و دین و رسم و رسوم و عنعنه های مشترک مرتبط می سازد.

2. ازبکستان به طور عنعنوی در ارتباط با افغانستان سیاست دوستانه ای مبنی بر اصول احترام گذاری متقابل و تساوی حقوق و درنظرداشت منافع همدیگر را پیش می برد که ضمنا ً از حکومتی که از سوی مردم افغانستان انتخاب شده است پشتیبانی می نماید.

3. بین کشورهایمان دیالوگ سیاسی فعالانه ای درتمام سطوح صورت می گیرد.

4. کشور ازبکستان آماده است تا از این به بعد نیز از کلیۀ سعی و تلاش هایی که سهم عملی خودرا در امر با ثبات ساختن وضع در افغانستان و قرار گرفتن کشور در بستر نرمال رشد و انکشاف اداء می نمایند پشتیبانی کند.

5. همانطوریکه مطلع هستید در تاریخ 27 مارچ سال 2018 در تاشکند به ابتکار روئسای محترم ازبکستان و افغانستان – جلالت مآبان جناب آقای شوکت میرضیایف و جناب آقای اشرف غنی کنفرانس بین المللی در امور افغانستان برگزار گردید که این گردهمایی یک تحول اساسی در تفکر جامعۀ جهانی بوجود آورد و جامعۀ جهانی درک کرد که اقدامات خود در ارتباط با افغانستان را تحت تجدید نظر قرار دهد و در نتیجۀ این تجدید نظر صرفا ً کمک عملی برساند.
می خواهم متذکر شوم که بدون استثناء در همۀ گردهمایی‌های بین المللی مربوط به مشکل افغانستان که بعد از کنفرانس تاشکند برگزار گردید از سوی کلیۀ شرکت کنندگان این گردهمایی‌ها بر آن نکتۀ مهم تأکید شد که گردهمایی مورد نظر رویداد منحصربفردی در تازه ترین تاریخ منطقه شد که این رویداد امکانی فراهم ساخت که برای اولین بار تلاش های جامعۀ جهانی در راستای برقراری صلح در این کشور رنج دیده هماهنگ شوند و اقدامات دقیق و مشخص و اختصاصی تعیین گردد که با عملی سازی و اجرای اقدامات هذا هم مردم افغانستان و هم تمامی کشورهای منطقۀ آسیای مرکزی برنده خواهند بود.

6. بیانیۀ تاشکند که بر بنیاد نتایج کنفرانس اتخاذ گردید موضع متحد در سطح منطقوی و جهانی در راستای لزوم عاجل ترین شروع مذاکرات مستقیم بین حکومت افغانستان و تحریک "طالبان" را نمایان ساخت.
گردهمایی در تاشکند ادامۀ منطقی پروسۀ کابل شد و نقش رهبری را به خود افغان ها برای حل و فصل مناقشه اعطاء کرد.

7. ما از ابتکار جلالت مآب جناب آقای اشرف غنی رئیس جمهور محترم افغانستان در بارۀ آتش بس در روزهای عید الفطر پشتیبانی کردیم که این ابتکار از سوی تحریک "طالبان" نیز قبول شده بود. در ازبکستان بر آن عقیده استند که این ابتکار مهم ترین گام رئیس جمهور محترم افغانستان است که نمایانگر هدف دقیق و مشخص ایشان در راه دستیابی به نتیجۀاصلی – برقراری صلح و ثبات در کشور می باشد.
اطمینان کامل دارم که اقدامات ریاست افغانستان که در رابطه به راه اندازی مذاکرات صلح با طالبان و سریع ترین برقراری صلح در کشور اتخاذ می گردد بعد از کنفرانس تاشکند در امور افغانستان، انگیزۀ جدید و با کیفیت برای پیشرفت و انکشاف صرفا ً بعد از کنفرانس تاشکند در امور افغانستان به خود کسب کرد.

8. ما از انتخابات پارلمانی که اخیرا ً برگزار شد و تلاش مردم افغانستان در راه دستیابی به صلح و شکوفایی را بطور واضح و روشن نشان داد پشتیبانی می کنیم. بدون شک، کشور در آستانۀ یکی از مهم ترین رویداد دیگر یعنی انتخابات برای پست ریاست جمهوری افغانستان قرار داریم که رشد و انکشاف بعدی کشور، تقویت حیثیت آن در عرصۀ بین المللی بستگی به انتخابات مورد نظر دارد.

9. اینجانب می خواستم بویژه متذکر شوم که به نظر بسیاری از رهبران گروه ها و احزاب اجتماعی و سیاسی افغانستان، تاشکند می تواند میانجی مؤثر در حل و فصل مناقشه شود، چرا که ازبکستان همان کشوریست که روابط حسن همجواری با همۀ کشورهای منطقه دارد و اعتماد جامعۀ جهانی نسبت به ازبکستان فزاینده است.

10. اینجانب بر موضع اصولی ازبکستان تأکید می نمایم که هدف از این موضع آن است که کابل از این به بعد نیز شرکت کنندۀ اصلی پروسۀ صلح باشد.
ما معتقد استیم که کل پروسۀ بازسازی صلح آمیز کشور باید فقط از سوی خود افغان ها و تحت رهبری مستقیم مردم افغانستان صورت گیرد. به همین خاطر، ما همۀ اقدامات خود در زمینۀ مساعدت به پروسۀ سیاسی صلح را در هماهنگی با حکومت افغانستان انجام می دهیم که ضمنا ً تبادل دقیق و سریع اطلاعات لازم در خصوص نتایج اقدامات اتخاذ شده و هماهنگی راه های جدید آینده دار در مسئلۀ تثبیت وضع در افغانستان را راه اندازی کرده ایم.
در این ارتباط، می خواهم بر ابتکار رئیس جمهور محترم ازبکستان در بارۀ ایجاد صندوق بین المللی در امور حمایت از تحصیلات در افغانستان تأکید نمایم که ابتکار هذا، به نظر اینجانب، یک حالت مهم دیگری در توسعه و ارتقای درجۀ تحصیلات اهالی کشور خواهد شد.

11. اینجانب همچنین می خواستم جهت اطلاع شما برسانم که در حین ملاقات اخیر با ریاست کمیسیون اتحادیۀ اروپا در امور انکشاف و همکاری
بین المللی، ادارۀ اقدامات خارجی اروپا و اعضای پارلمان اروپا و نمایندگان شورای اتحادیۀ اروپا، جانب اروپایی تلاش های ریاست ازبکستان درراستای تقویت همکاری با افغانستان و تأمین صلح و ثبات در جمهوری اسلامی افغانستان را عالی ارزیابی نمود.

12. ازبکستان در تمام طول مناقشه در افغانستان به این کشور در احیاء و بازسازی زیرساخت اجتماعی و اقتصادی آن کمک عملی ارائه داده و در حال حاضر ارائه می دهد و در آینده نیز ارائه خواهد داد.

در ذیل پروژه های عمده ای را که از طرف ازبکستان اجراء می شوند جهت اطلاع شما حاضرین محترم ارائه می دهم:

- اعمار خط آهن در مسیر مزار شریف الی هرات تحت اجراء قرار دارد؛

- لین انتقال برق پنج صد کیلوواتی در مسیر سرخان - پل خمری در حال احداث می باشد؛ قیمت برقی که به افغانستان انتقال داده می شود شروع از ماه جولای سال 2018 تقریبا ً برای 45 فیصد کاهش یافت؛

- مراکز تجارتی ازبکستان در شهرهای کابل و مزار شریف ایجاد شد؛

- از ماه نومبر سال 2017 پروازهای مستقیم هوایی در مسیر کابل – تاشکند – کابل بعمل می آید؛

- گردش کالا میان ازبکستان و افغانستان در طی ماه های اخیر برای 25 فیصد افزایش پیدا کرده و مبلغ بیشتر از ششصد میلیون دالر امریکایی را تشکیل داده است. در نظر است در آیندۀ نزدیک این مبلغ به یک میلیارد دالر آمریکایی رسانیده شود؛

- تعرفه ها برای انتقال بارها از طریق خط آهن برای پنجاه فیصد کاهش یافت؛

- در تاریخ هجدهم سپتمبر سال 2018 در مطابقت با فرمان رئیس جمهور محترم ازبکستان به نقشۀ مناطق آزاد اقتصادی یک منطقۀ جدیدی به نام منطقۀ آزاد اقتصادی "ترمز" به مساحت سه هزار هکتار اضافه شد. اهدافی که از تأسیس منطقۀ آزاد اقتصادی "ترمز" در نظر گرفته شده است عبارت از ایجاد شرایط برای بهبود روابط تجارتی و حمل و نقلی و لوجیستیکی با کشورهای مجاور، بخصوص با جمهوری اسلامی افغانستان، و همچنین تأمین امنیت انتقال بین المللی بارها و توسعۀ قدرت بالقوۀ ترانزیتی جمهوری ازبکستان می باشد.

- در شهر ترمز مرکز آموزشی برای تدریس اتباع افغانستان تأسیس یافت. در حال حاضر در این مرکز یکصد و بیست و پنج نفر محصل افغان در عرصه های خط آهن و لسان ازبکی درس می خوانند که در بین محصلین دختران افغان هم هستند.

- در شهر ترمز ازبکستان که این شهر همجوار با افغانستان می باشد ترمینال عصری به نام "کارگو سنتر" احداث گردیده که این ترمینال برای نگهداری کالاها، منجمله کالاهای فاسد شدنی که بصورت ترانزیت از ازبکستان به افغانستان و در مسیر بالعکس منتقل می شوند ظرفیت بسیار کلان دارد؛

- توافق نامه در بارۀ ترانزیت کالاها به امضاء رسیده است؛

- در تاریخ شانزدهم اکتوبر سال جاری در شهر ترمز مراسم باشکوه افتتاحیۀ سرکنسولگری افغانستان برگزار شد.
در ماه جون سال 2018 برای مردم افغانستان در ارتباط با خشکسالی بی سابقه کمک بشردوستانه ارائه گردید. در حدود 50 واگون حامل گندم غذایی و برنج و لباس و کفش و سایر کالاهای مورد نیازهای اولیه تحویل داده شد.

- می خواهم شمارا مطمئن سازم که ازبکستان از این پس نیز آماده است تا بطور حد اکثر همکاری تجارتی و اقتصادی با افغانستان را گسترش دهد و در احیاء و بازساری زیربنای اجتماعی و اقتصادی آن و همچنین در پیش برد بعدی فعالانۀ پروسۀ سیاسی صلح که بدون شک در سریع ترین برقراری صلح و ثبات در این سرزمین رنج دیده کمک می کند بصورت عملی مساعدت نماید.
معتقدم که با تشریک مساعی، ما به اهداف تعیین شده خواهیم رسید و می توانیم در اسرع وقت افغانستان را بعنوان یک کشور شکوفان و قدرتمند و قوی از لحاظ اقتصاد ببینیم.
در پایان سخنانم، می خواستم یک بار دیگر از سازمان دهندگان گردهم آیی به خاطر پذیرایی و مهمان نوازی گرم سپاسگزاری نموده و موفقیت های کلان آرزم داشته باشم.

قای اسماعیل ایرگایشف  از دانشگاه دولتی تاشکند در رشته واژه شناسی-شرق شناسی فارغ شده و تا سال ۱۹۸۲ استاد زبان فارسی و انگلیسی بوده است. از ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ وی در ارتش شوروی در افغانستان خدمت کرده است. پس از استقلال جمهوری ازبکستان وی در پست های مختلفی در وزارت خارجه جمهوری ازبکستان خدمت کرده است. او اکنون به عنوان نماینده ی ویژه رییس جمهور ازبکستان در امور افغانستان ایفای وظیفه می کند. این نوشته سخنرانی وی در هفتمین دور کنفرانی گفتگوهای امنیتی هرات است.

پژوهشگران، متخصصین و دانشگاهیانی که علاقمند به نشر مقالات علمی خود در مورد مسائل استراتژیک افغانستان، منطقه و جهان در این صفحه می‌باشند، می‌توانند از طریق ایمیل زیر با ما در تماس شوند:opinions@aiss.af
این مقاله بازتاب دهندۀ دیدگاه‌های رسمی انستیتوت نمی‌باشد.