انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، میزگردی را با عنوان «از دموکراسی تا آپارتاید جنسیتی: سیاست خارجی کانادا و وضعیت رو به وخامت حقوق بشر در افغانستان» در دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مانک، دانشگاه تورنتو، به روز پنج‌شنبه، تاریخ ۲۰ مهر/میزان ۱۴۰۲ برگزار کرد. این برنامه به همکاری مرکز مطالعات اروپا، روسیه و اوراسیای انستیتوت منک و مکتب مطالعات آسیایی منگ برگزار شد.

گرداننده این میزگرد شعیب رحیم، استاد دانشگاه آمریکایی افغانستان، و سخنرانان برنامه، پروفسورعایشه احمد، استاد دانشگاه تورنتو، زرقا یفتلی، مدیر شبکه تحقیقات و حمایت از زنان و کودکان، بلال سروری، روزنامه نگار، و زحل احد، روزنامه نگار، بودند.

این میزگرد با سخنان افتتاحیه توسط اد شاتز، رئیس مرکز مطالعات اروپا، روسیه و اوراسیای انستیتوت منک، و ارائه معلومات توسط زحل احد در مورد وضعیت زنان تحت سلطه طالبان آغاز شد. زحل احد خلاصه ای از همه فرمان های طالبان که زنان را از تمام جنبه های عمومی زندگی منع می کند، را ارائه کرد.

پروفسور عایشه احمد در مورد سیاست کانادا در قبال افغانستان در بحبوحه تغییر نظم جهانی تک قطبی به چند قطبی بحث کرد. پروفسور عایشه احمد با بررسی مشارکت کانادا در افغانستان پس از ۱۱ سپتامبر گفت که هدف کانادا دفاع از «آزادی زنان» نبود. او گفت که در گفتگو با دولت کانادا، از مقامات کانادایی شنیده است که می‌گویند نمی‌خواهند درباره افغانستان بشنوند یا صحبت کنند. پروفسور عایشه احمد همچنین اشاره کرد که دولت کانادا در برخورد با پناهجویان از افغانستان در مقابل پناهندگان اوکراینی معیار های دوگانه دارد. درخواست های پناهجویان اوکراینی پاسخ سریع‌تری دریافت کرده‌اند، در حالی که شهروندان افغانستان که برای ویزا درخواست می‌کنند ماه‌ها منتظر می‌مانند.

زرقا یفتلی یافته های تحقیق نهاد شان را در مورد وضعیت زنان پس از اشغال افغانستان توسط طالبان و احکام زن ستیزانه آنها مبنی بر ممنوعیت زنان از کار، تحصیل و فعالیت در همه اقشار مورد بحث قرار داد. او گفت که واکنش جهانی به حکومت زن ستیزانه طالبان کند بوده است. زرقا یفتلی گفت که پس از بازداشت اخیر دو فعال حقوق زن، ندا پروانی و ژولیا پارسی از سوی طالبان، گروهی از فعالان خواهان واکنش وزارت امور خارجه کانادا بودند. اما دولت کانادا، به ویژه نماینده ویژه کانادا در امور افغانستان، حتی از نشر بیانیه‌ای خودداری کرد. زرقا یفتلی گفت که به تغییر موضع کانادا در قبال افغانستان خوشبین است.

بلال سروری با ارائه معلومات در مورد اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان تحت اداره طالبان، گفت که در حال حاضر بیش از ۱۷۵۰۰ زندانی در زندان های طالبان هستند. اکثر این زندانیان تاجیک هایی هستند که اعضای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغانستان بودند که در نظام جمهوری اسلامی افغانستان آموزش دیده بودند. وی گفت: «اجساد این زندانیان با علائم شکنجه به خانه هایشان بازگردانده شده است». بلال سروری گفت که امروز اگر کسی فارسی صحبت کند یا تاجیک، هزاره یا ازبک باشد، از نظر طالبان به عنوان یک تهدید تلقی می شود. او گفت که غرب در رویکرد و واکنش خود در مورد اوکراین و افغانستان گزینشی است. وقتی روسیه در اوکراین دخالت کند، واکنش نشان میدهند و محکوم میکنند، اما اشغال افغانستان از سوی طالبان برای شان عادی هست. آقای سروری همچنین درباره چگونگی «مدرسه‌سازی» افغانستان توسط طالبان صحبت کرد، جایی که به پسران بین سنین ۱۰ الی ۲۰ سال آموزش دینی داده می‌شود. وی افزود که تولید مت‌آمفتامین و دیگر مواد مخدر غیرقانونی در افغانستان در زمان طالبان رونق گرفته است. طالبان کنترل کامل تجارت مواد مخدر را به دست گرفته اند تا قیمت ها را افزایش دهند. آقای سروری گفت که همه اینها تهدیدات برای امنیت منطقه و جهان در آینده نه  چندان دور هستند. و بنابراین جهان باید طالبان را تحریم کند، پول آنها را دنبال کند، دارایی های آنها را مسدود کند و وزرای طالبان را از سفر باز دارد.

میزگرد با جلسه پرسش و پاسخ با مخاطبانی که به صورت مجازی و حضوری در برنامه حضور داشتند به پایان رسید.

در این مراسم ترجمه فارسی رساله پروفسور کریمه بن‌عون در مورد آپارتاید جنسیتی در افغانستان نیز رونمایی و توزیع گردید.