به تاریخ ۱۰ حوت/اسفند ۱۴۰۲، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان میزبان یک وبینار زوم بود تا در مورد دیدگاه‌های متفاوت در مورد کنفرانس دوحه و مسیری برای آینده افغانستان، بحث و گفتگو کند. دپلمات‌ها، کارشناسان و فعالین حقوق بشری، سخنرانان این میزگرد مهم بودند که به موضوعات مهمی در این مبحث پرداختند. سخنرانان برجسته عبارت اند از:

خانم منیژه باختری: سفیر افغانستان در اتریش.

خانم محبوبه سراج: فعال حقوق زنان و شرکت کننده در کنفرانس دوحه.

سر نیکولاس کی: سفیر پیشین بریتانیا در افغانستان.

آقای امتیاز گل: رئیس مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی، پاکستان.

آنی پفورتسهایمر: همکار غیرمقیم در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی سی‌اس‌آی‌اس.

دوکتور ولادیمیر اوسیف: رئیس موسسه سی‌آی‌اس روسیه.

دوکتور خلیل شیرغلامی، معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران.

مدیریت این پنل را آقای شعیب رحیم، استاد دانشگاه آمریکایی افغانستان بر عهده داشت.

اطلاعات کلیدی از وبینار:

دیدگاه خانم محبوبه سراج:

خانم سراج بر بن بست کنونی در افغانستان تاکید کرد و بر غیبت طالبان در کنفرانس دوحه اشاره کرد. شرکت نکردن آنها درد و رنج مردم افغانستان را تشدید می‌کند.

او با اشاره به درس گرفتن از تاریخ، نسبت به تکرار اشتباهات انجام شده در کنفرانس بن هشدار داد. «تعامل سازنده با طالبان ضروری است.»

خانم سراج تأکید کرد که حمایت از افراد رژیم قبلی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد، هم در میان طالبان و هم در میان مردم افغانستان.

دیدگاه خانم منیژه باختری در پیوند به حقوق زنان:

خانم باختری به وضعیت حقوق زنان در افغانستان پرداخت. وی ضمن اذعان به گام‌های مثبتی که در طول کنفرانس دوحه بر اساس گزارش نماینده ویژه سازمان ملل برداشته شد، نسبت به امکان‌سنجی عملیاتی برخی مکانیسم‌های پیشنهادی ابراز تردید کرد.

او نگرانی‌های خود را در مورد تعصب درک شده از سوی یوناما به نفع طالبان مطرح کرد و نسبت به عادی سازی که می‌تواند باعث تداوم ترور و سرکوب شود، هشدار داد.

عدم ایجاد رابطه معنادار سازمان ملل و طالبان بر اساس اصول سازمان ملل متحد.

دوکتور امتیاز گل - نقش پاکستان:

ابتدا پاکستان از طالبان استقبال کرد و روابط خود با افغانستان را در اولویت قرار داد. با این حال، اقدامات طالبان چالش های مهمی را برای پاکستان ایجاد کرده است.

تلفات زیاد و افزایش فعالیت های تروریستی در پاکستان پس از تسلط طالبان بر افغانستان، روابط را تیره کرده است.

پاکستان با پیگیری سازمان ملل متحد برای یافتن یک راه میانه در حالی که محدودیت‌های حقوق زنان در افغانستان را دنبال می کند، همسو می‌شود.

دوکتور ولادیمیر اوسیف - سیاست مسکو:

روسیه از کنفرانس دوحه به دلیل عدم نتیجه ملموس انتقاد کرد.

علیرغم اینکه این کنفرانس فرصتی ضروری برای گفتگو میان مقامات منطقه‌ای، بین المللی و افغانستان بود، اما این کنفرانس به نتیجه نیانجامید.

استفاده ایالات متحده از افغانستان به عنوان یک پایگاه علیه روسیه، وضعیت را پیچیده می‌سازد.

خانم آنی پفرتسهایمر - سیاست ایالات متحده و تغییرات ژئوپلیتیک:

۱. عدم علاقه کلی به افغانستان در داخل ایالات متحده یک پدیده حزبی است.

۲. پیش‌بینی حداقل تغییرات پس از انتخابات آینده آمریکا.

۳. نقش سازمان ملل به عنوان رهبر بحران با آسایش ایالات متحده همسو است.

۴. اهرم فشار به طالبان نیازمند صدای متحد و منسجم است که به بهترین وجه توسط سازمان ملل متحد انجام یافته است.

سفیر نیکولاس کی - اجماع اتحادیه اروپا و ایالات متحده و مسئولیت سازمان ملل:

سفیر نیکلاس کی بینش‌های ارزشمندی در مورد اجماع اتحادیه اروپا و ایالات متحده در مورد بحران افغانستان و مسیر پیش‌رو ارائه کرد. اظهارات او بر تعادل ظریف بین تعامل سازنده و نقش سازمان ملل روشنی می‌اندازد:

۱. تعامل سازنده: در اتحادیه اروپا، یک اجماع عمومی در حمایت از تعامل سازنده با طالبان وجود دارد.

۲. نقش سازمان ملل: سفیر کی در مورد اتکای صرف به سازمان ملل متحد برای حل مسائل پیچیده افغانستان ابراز تردید کرد. او این رویکرد را به «گذرنامه بیمارستانی» تشبیه کرد و بر بار چالش برانگیز سازمان ملل تأکید کرد.

۳. تقسیمات داخلی، منطقه ای و ژئوپلیتیکی: او با اذعان به نیاز به آشتی، بر روند طولانی مورد نیاز برای توضیح پیچیدگی‌های داخلی، منطقه ای و ژئوپلیتیکی نیز تاکید کرد.

۴. گفتگوی طالبان: حمایت قوی و متحد از فرستاده ویژه سازمان ملل متحد می‌تواند طالبان را مجبور به گفتگو بسازد.

۵. دیپلماسی دوگانه: جامعه بین المللی باید از هر دو کانال دیپلماتیک استفاده کند: تعامل با طالبان در مورد مسائل بشردوستانه، مبارزه با تروریسم و ​​مهاجرت و در عین حال آنها را در قبال نقض حقوق بشر مسئول بداند.

۶. آپارتاید جنسیتی: فهرست کردن آپارتاید جنسیتی به عنوان جنایت علیه بشریت بسیار مهم است.

دکتر خلیل شیرغلامی - سمت ایران:

۱. تأثیر مستقیم: ایران به دلیل پیامدهای مستقیم بر نگرانی‌های امنیتی و بشردوستانه، تحولات افغانستان را از نزدیک زیر نظر دارد.

۲. رویکرد واقع بینانه: ایران واقعیت طالبان در افغانستان را تصدیق می‌کند و یک حکومت صلح آمیز و فراگیر را در اولویت قرار می دهد.

۳. استراتژی نفوذ: انزوای طالبان مانع از توانایی ایران برای تأثیرگذاری بر آنها خواهد شد. گفت و گو ضروری است.

۴. نکته پایانی: این پنل با دیدگاه روشنگرانه دکتر شیرغلامی به پایان رسید.

خلاصه: مسیر پیچیده افغانستان به جلو.

چالش های فرآیند سازمان ملل:

۱. روند صلح به رهبری سازمان ملل با موانعی روبرو است.

۲. اجتناب طالبان از گفتگوهای کلیدی.

۳. ایجاد تعادل بین تقسیمات داخلی، منطقه ای و ژئوپلیتیکی.

۴. تضمین یک رویکرد منسجم برای تعامل با طالبان و تأثیرگذاری بر تغییر رفتار.

موضع تندروانه طالبان و تهدیدات علیه حقوق بشر:

۱. بدبینی نسبت به مشارکت طالبان با جامعه جهانی در مورد مسائل حقوق بشر، حقوق زنان و حکومت فراگیر که ادامه کمک‌های بشردوستانه را تهدید می‌کند و دسترسی مردم به منابع اساسی را بیشتر به خطر می‌اندازد.

۲. زنان افغانستان با گذشتن از حقوقی که به سختی به دست آمده‌اند، در صورت دستیابی طالبان به نفوذ بیشتر، هراس دارند.

اردوگاه‌های منطقه‌ای و غربی فاقد اجماع

۱. سطح معینی از رقابت و بی اعتمادی بین اردوگاه‌های منطقه‌ای و غربی در مورد روند سازمان ملل که مستلزم استحکام بیشتر است.

۲. بدون مواضع یکپارچه از سوی دیگر کشورها، طالبان به مسیر کنونی خود ادامه خواهند داد و تغییری در رفتارشان صورت نخواهد گرفت.