اسپیس «درگذشت رئیسی و رقابتها برای رهبری آینده ایران.»
به تاریخ ۶ جوزا/خرداد، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان میزگرد مجازی را زیر عنوان ««درگذشت رئیسی و رقابتها برای رهبری آینده ایران» با حضور کارشناسان برجسته از ایران و افغانستان برگزار کرد. در این میزگرد خانم مهدیه گلرو، تحلیلگر مسائل سیاسی و فمنیست، دکتر سردار محمد رحیمی، پژوهشگر ژئوپولیتیک در دانشگاه پاریس، دکتر شهرام خلدی، استاد تاریخ و روابط بینالملل، و مهرداد فرهمند، کارشناس مسائل خاورمیانه، به بحث و تبادل نظر در مورد ابعاد سقوط بالگرد حامل رییس جمهور پیشین ایران و رقابتهای داخلی برای رهبری آینده این کشور، پرداختند.
در ۳۰ ثور/اردیبهشت، ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، به همراه هفت تن از همراهانش، شامل وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در حادثهای سقوط بالگرد جان خود را از دست دادند. این سانحه شوک عمیقی به منطقه و جهان وارد کرد و به گمانهزنیهای فراوانی دامن زد. برخی این حادثه را نتیجه توطئههای داخلی و منازعات قدرت درون نظام جمهوری اسلامی میدانند، در حالی که عدهای دیگر آن را ناشی از اشتباهات فنی یا شرایط اقلیمی میپندارند.
در این اسپیس توییتری؛
دکتر شهرام خلدی با اشاره به وضعیت سیستم هوایی ایران، گفت: «سیستم هوایی ایران حتی در زمان شاه هم چندان پیشرفته نبود. هرچند مقامات هوانوردی ایران معتقدند که سیستم هوایی کشور همیشه توانایی انجام وظایف خود را دارد، اما این به معنی عدم وجود توطئه نمیتواند باشد. زمینههای برای رهبر ساختن رئیس مطرح شده بود و شاید این مساله او را در هجوم توطئه قرار داده باشد.»
خانم مهدیه گلرو در ادامه افزود: «نوع برخورد با خانواده رئیسی و همچنین با خانواده علمالهدی نشاندهنده وجود ابهامات بیش از حد در داخل نظام است. نظام در تلاش است که به هر ابهامی پاسخ دهد، اما این مساله بحران داخلی را هویدا میکند. فضای امنیتی موجود در مراسم تدفین رئیسی نیز بسیار عجیب و حاشیهساز بود. احتمال دارد که ظریف به عنوان چهره دو قطبیساز به میدان بیاید یا اینکه جلیلی یا مخبر مطرح شوند. سناریوی دیگر هم این است که خامنهای کاملاً یک چهره نو را وارد میدان کند.»
دکتر سردار محمد رحیمی نیز بیان کرد: «کسی که در هسته سخت قدرت در ایران قرار دارد، تمامی سیاستهای جمهوری اسلامی را تعیین میکند. اما باید با قطعیت نسبت به مساله انفعال رئیسجمهورها نگاه نکنیم. نماد قدرت در ایران رهبر است، اما مشخص نیست که هسته سخت قدرت را نیز رهبری میکند یا خیر.»
مهرداد فرهمند در این باره اظهار داشت: «نهاد ریاستجمهوری نقش چندانی در سیاستهای خارجی ایران در قبال منطقه و جهان، به ویژه مساله فلسطین و جهان عرب، نداشته است. رئیسی و تیمش بیشتر مجری دستورات رهبری بودند و مانند سلیمانی و رفسنجانی چهرههای اثرگذار نبودند.»
خانم گلرو به موضوع فساد در میان مقامات دولتی اشاره کرد و گفت: «داشتن پروندههای فساد در میان چهرههای بالای دولتی مطرح نیست، اما مهم این است که این فساد به گوش و چشم سازمانهایی که انتخابات را مهندسی میکنند رسیده یا خیر.»
دکتر خلدی نیز افزود: «کشور با یک سیستم فاسد و هرمی اداره میشود.»
در پایان، دکتر رحیمی به انتظارها از اصطکاک و شکستهای میان طالبان و جمهوری اسلامی در رابطه با برخی مسائل اشاره کرد و همچنان مهرداد فرهمند گفت: «نظام جمهوری اسلامی یک نظام عملگرا است و برخلاف باورها، زیاد هم ایدئولوژیک نیست.»