ششمین دور اهدای جایزه بینالمللی صلح ابنسینا
ششمین دورهی جایزه بینالمللی صلح ابنسینا برای همکاری میانفرهنگی، شام پنجشنبه، ۵ سرطان/تیر ۱۴۰۴ - ۲۶ جون ۲۰۲۵، در کلیسای «سنت جان بپتیست» در شهر لندن برگزار شد. این برنامه با پخش ویدیویی آغاز شد که در آن هنرمندان مسلمان، مسیحی و یهودی در حضور پاپ فرانسیس و پادشاه مراکش به اجرای مشترک پرداخته بودند. این ویدیو، فضای مراسم را با پیامی از همزیستی دینی و معنای همبستگی میانفرهنگی آغاز کرد؛ همبستگیای که نه یک ایدهی انتزاعی، بلکه تجربهای زنده و ممکن است.
دکتر داوود مرادیان، رئیس انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، پس از خوشآمدگویی از مفهوم «غیرت» در سیاست جهانی یاد کرد و با اشاره به نحوهی رفتار دولتها پس از سقوط کابل، از آلبانی بهعنوان کشوری یاد کرد که بر خلاف بسیاری از قدرتهای بزرگ، جانب اخلاق و انسانیت را گرفت.
در بخش بعدی، خانم وِندی چمبرلین، نماینده پارلمان بریتانیا و از مدافعان حقوق زنان افغانستان، سخنرانی کرد. او با اشاره به نقش برجستهی آلبانی در اجلاس تیرانا، حمایت عملی این کشور از پناهجویان افغانستان را نمونهای از سیاستورزی مسوولانه دانست و گفت که آلبانی در زمانی که بسیاری درهای خود را بسته بودند، به زنان افغانستان پناه و فرصت داد.
در بخش دیگر، مستند «لبهٔ تیز صلح» ساختهی رویا سادات به نمایش درآمد؛ اثری که نقش فعال و چندلایهی زنان افغانستان را در روند گفتوگوهای صلح به تصویر میکشید و نشان میداد چگونه آنان، با وجود موانع ساختاری، برای حضور و صدای خود در آیندهی سیاسی کشور ایستادگی میکردند. این تلاش، پس از سقوط نیز متوقف نشد و در خیابانهای کابل و در اعتراضات گستردهی زنان ادامه یافت.
در ادامه فوزیه کوفی، معاون پیشین پارلمان افغانستان و مذاکرهکننده صلح، در سخنرانی خود، داستان دختر یازدهسالهای را روایت کرد که پس از محروم شدن از آموزش، خودکشی کرده بود. کوفی گفت این روایت، داستان هزاران کودک و زن افغانستان است؛ و مبارزه برای حق آموزش و زندگی، داستان تسلیم نیست، داستان مقاومت نیمهتمام است، مقاومتی که نیازمند همپیمانی واقعی از سوی جامعهی جهانی است.
زهرا زاهدی، وکیل و فعال حقوق زن، از سیاست خارجی بر مبنای اصول و وجدان سخن گفت. او اقدام دولت آلبانی در پذیرش پناهجویان افغانستان را «بله»ای نادر و شجاعانه در دورانی از بیتفاوتی جهانی توصیف کرد. از نگاه او، تصمیم آلبانی فقط یک حمایت انسانی نبود؛ مداخلهای اخلاقی در ساختاری فروپاشیده از مسوولیت جهانی بود.
جایزه صلح ابنسینا از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان به سفیر آلبانی، اوران فریزی، به نمایندگی از نخستوزیر ایدی راما تقدیم شد. پیش از آن، ویدیوی کوتاهی با عنوان «سپاس، عالیجناب ایدی راما» پخش شد که یادآور روزهای تلخ سقوط کابل و نقش بیادعای آلبانی در پناه دادن به مردمان افغانستان بود؛ نقشی که نه از روی اجبار که بر اساس تصمیم کسانی شکل گرفت که در قدرت بودند و انتخاب کردند بهجای بیتفاوتی، عمل کنند.
در پیام ویدیویی خود، ایدی راما ضمن تشکر از دریافت این جایزه، بار دیگر بر تعهد آلبانی به همزیستی، همدلی و همکاری میانفرهنگی تأکید کرد. او تصریح کرد که ایستادن در کنار مردم افغانستان، نه لطف است و نه لطففروشی؛ وظیفه است. راما در سخنانش از زنان و مردم افغانستان بهعنوان نماد استقامت یاد کرد و خواستار تداوم توجه جهان به وضعیت کنونی افغانستان شد.
این برنامه با اجرای موسیقیِ الهه سرور، و سه هنرمند آلبانیایی، گرتا پاپا، برونو هاینن و جیمز کیچمن، همراه بود و با خاطرهی مشترک بین چند ملیت، پایان یافت. جایزهٔ صلح ابنسینا یادآور آن شد که «صلح، تنها فقدان جنگ نیست؛ حضور مسوولیت انسانی است.»