سیاست بر پایهی اخلاق: پیام ایدی راما در مراسم اهدای جایزه صلح ابنسینا
در شامگاه پنجشنبه، ۲۶ جون ۲۰۲۵، طی مراسم ششمین دورهٔ جایزهٔ بینالمللی صلح ابنسینا برای همکاری میانفرهنگی، پیام ویدیویی پذیرش جایزه از سوی عالیجناب ایدی راما، نخستوزیر جمهوری آلبانی، پخش شد، پیامی که در عین سپاسگزاری، تأملی اخلاقی بر معنا و مسوولیت رهبری در دوران بحران بود. راما این جایزه را نه بهعنوان یک افتخار شخصی، بلکه بهعنوان ادای احترام به کنش جمعی ملت خود در قبال فاجعهی انسانی افغانستان پذیرفت؛ کنشی که از نگاه او، بیانگر شرافت سیاسی و حافظهی تاریخی یک ملت کوچک در برابر سکوت قدرتهای بزرگ بود.
راما تأکید کرد که تصمیم آلبانی در سال ۲۰۲۱ برای میزبانی صدها تن از پناهجویان افغانستان، از جمله ورزشکاران زن، هنرمندان، روزنامهنگاران و فعالان جامعهی مدنی، نه یک محاسبهی دیپلماتیک، بلکه واکنشی غریزی و انسانی بود. او با اشاره به آموزههای ابنسینا و مادر ترزا گفت که هیچ بحرانی لاعلاج نیست، اگر ارادهی عمل وجود داشته باشد. به باور او، این تصمیم ادامهی منطقی تاریخ آلبانی بود؛ تاریخی که با پناه دادن به خانوادههای یهودی در زمان هولوکاست، پذیرش آوارگان کوزوو در سال ۱۹۹۹، و ایستادن در کنار مردمِ بحرانزده تعریف شده است.
نخستوزیر آلبانی از وضعیت زنان افغانستان نیز یاد کرد و حذف آنان از آموزش و زندگی عمومی را یکی از اندوهبارترین بیعدالتیهای زمانه دانست. او با اشاره به تیم فوتبال زنان افغانستان که در آلبانی پناه یافتهاند، آنها را نماد زندهای از مقاومت، استعداد و کرامت انسانی خواند و گفت حضور آنان در خاک آلبانی، نه فقط یک تصمیم سیاسی، بلکه اقدامی فرهنگی و اخلاقی در برابر حذف و فراموشی است. او در پایان تصریح کرد که صلح یک وضعیت خنثی یا منفی نیست، بلکه حضوری است فعال؛ حضور عدالت، حافظه و اراده. او گفت آلبانی در برابر فروپاشی نظم جهانی و گسترش ترس، نه دیوار ساخت و نه تماشا کرد بل درهایش را گشود و ایستاد.