نویسنده: ملالی حبیبی

متن اصلی در سایت عفو بین الملل شاخه آمریکا به زبان انگلیسی چاپ شده است (برای دسترسی اینجا را کلیک کنید). جستار پیش رو ترجمه فارسی متن اصلی با اندکی تغییر در مقدمه است تا مطابق باشد با تحولاتی که بعد از چاپ متن اصلی رخ داد.

سومین نشست نمایندگان و فرستادگان ویژه سازمان ملل در مورد افغانستان به تاریخ ۳۰ جون  تا اول جولای در دوحه، قطر برگزار شد. در حالی که خیلی از نمایندگاه راستین جامه مدنی و گروه‌های زنان،‌ به اعتراض به حذف مسایل حقوق بشری و زنان از اجندای نشست، عدم دعوت‌شان در جلسات اصلی که با حضور رژیم طالبان و فرستادگان ویژه برگزار می‌شد،  و عدم وجود رویه ثابت و هدفمند در این دست نشست‌ها، از شرکت در نشست‌ جانبی اجتناب ورزیدند. این در حالی است که  انتظار مدافعین حقوق بشر و مبارزین راستین برای آزادی و برابری از ایالات متحده امریکا و دیگر بازیگران تضمین شفافیت، گنجاندن صداهای به حاشیه رانده شده و اولویت‌دهی به حقوق بشر، از جمله حقوق زنان در روندهای مشابه است.

زنان افغانستان مدت‌هاست که در خط مقدم مبارزه برای حقوق بشر ایستاده‌اند. در حالی که با محدودیت‌های شدید رژیم طالبان مواجه هستند که کل جنبه‌های زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است و تمامی حقوق ابتدایی و اساسی را از آنها سلب کرده است. در گزارشی که در جون ۲۰۲۲ منتشر شد، عفو بین‌الملل دریافت که «دامنه، وسعت، و شدت تعرض به حقوق زنان و دختران توسط رژیم طالبان » به طرز نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است. همچنین بر اساس گزارش دیگری از عفو بین‌الملل، زنان و دختران افغانستان به شدت تحت تأثیر محدودیت‌های تبعیض‌آمیز رژیم طالبان قرار دارند؛ محدودیت‌هایی که می‌تواند به منزله جرم تعذیب جنسیتی (آزار و شکنجه زنان مبتنی بر جنسیت) شناخته شود که از جنایات علیه بشریت به شمار می‌رود. با این حال، جامعه بین‌المللی نتوانسته است اقدامات متناسب با شدت و وخامت اوضاع انجام داده و تضمین کند که زنان افغانستان به طور معنادار در فرآیندهای تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی، مشارکت داشته باشند.

هرگونه تصمیم‌گیری درباره آینده افغانستان باید با اولویت قرار دادن حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، همراه باشد. طالبان باید به طور کامل به منشور جهانی حقوق بشر و سایر تعهدات بین‌المللی پایبند باشد و به نقض سیستماتیک حقوق بشر، از جمله خشونت علیه زنان، محدودیت‌های تحصیل و کار، و سرکوب آزادی بیان پایان دهد. جامعه بین‌المللی باید یک استراتژی جامع و مبتنی بر حقوق بشر برای تعامل با گروه طالبان تدوین کند که شامل شرط‌هایی برای احترام به حقوق همه شهروندان افغانستان، بدون تبعیض، باشد. سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بین‌المللی باید از تمام ابزارهای موجود برای اعمال فشار بر این گروه و حمایت از حقوق زنان افغانستان استفاده کنند.

جامعه جهانی باید با صدایی واحد و قاطع به طالبان بفهماند که سرکوب سیستماتیک زنان و محدود کردن نقش آن‌ها در جامعه به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست. این گروه باید گام‌های ملموس در راستای احترام به حقوق زنان بردارد هر گونه اهرمی برای تاثیر گذاری بر رژیم طالبان نباید به مردم افغانستان آسیب برساند. به عنوان مثال اگر رژیم طالبان آزادانه به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، دولت های آن کشورها باید مقامات این گروه را مجاب کنند تا ممنوعیت ها را لغو کرده و اجازه دهند زنان افغانستان از حق سفر آزادانه خود استفاده کنند.

با توجه به تعهدات تاریخی و بین‌المللی، ایالات متحده مسئولیت ویژه‌ای در قبال وضعیت حقوق بشری در افغانستان، به‌ویژه حقوق زنان، بر عهده دارد. این کشور باید با مشارکت فعالانه، از جمله از طریق تعامل مستمر با زنان افغانستان و حمایت از سازمان‌های مدنی، به بهبود شرایط حقوق بشری در این کشور کمک کند. همان‌طور که قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل تاکید کرده است، مشارکت کامل، برابر و موثر زنان در تمام مراحل تصمیم‌گیری، امری ضروری است.

ایالات متحده باید اطمینان حاصل کند که رویکرد تعامل با رژیم طالبان، مبتنی بر احترام به حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران است. این کشور باید به صراحت به رهبران این رژیم هشدار دهد که سیاست‌های تبعیض‌آمیز آن‌ها، نقض آشکار حقوق بشر بین‌المللی محسوب می‌شود و باید متوقف گردد. علاوه بر این، آمریکا باید از ایجاد یک سازوکار بین‌المللی تحت نظارت سازمان ملل برای پاسخگویی طالبان در قبال نقض حقوق بشر حمایت کند. این سازوکار می‌تواند شامل اعمال تحریم‌های هدفمند، محدودیت‌های سفر برای رهبران طالبان و پیگرد قانونی آن‌ها در دادگاه‌های بین‌المللی باشد. آمریکا هم‌چنان باید با شورای امنیت سازمان ملل و سایر کشورهای عضو همکاری کند تا فشارهای بین‌المللی بر طالبان را افزایش بدهند. همچنین، باید از جامعه مدنی افغانستان و سازمان‌های حقوق بشری حمایت صورت گیرد تا صدای آن‌ها شنیده شود. در نهایت، آمریکا باید از پیگرد قانونی مقامات رژیم طالبان در دادگاه‌های داخلی کشورها، از طریق اصل صلاحیت جهانی، حمایت کند.

اگرچه کمک‌های بشردوستانه و گفتگوهای سیاسی برای افغانستان ضروری هستند، اما نباید به بهای نادیده گرفتن حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، تمام شود. حقوق و رفاه مردم افغانستان، به ویژه زنان، باید در صدر سیاست‌های ایالات متحده در قبال این کشور قرار گیرد. ایالات متحده باید از ظرفیت‌های بالای زنان افغانستان در مبارزه برای برابری و عدالت حمایت کند و برای تحقق این هدف، از جمله از طریق اعمال فشارهای دیپلماتیک و حمایت از سازمان‌های مدنی افغانستان، اقدامات لازم را انجام دهد.

ملالی حبیبی متخصص زنان، صلح و امنیت است. او قبلاً با عفو بین‌الملل شاخه ایالات متحده و شبکه بین‌المللی اقدام جامعه مدنی (ICAN) همکاری داشته است. ملالی حبیبی مقاله‌های تحلیلی به زبان‌های انگلیسی و فارسی در طیف وسیعی از رسانه‌های ملی و بین‌المللی منتشر کرده است که بر مسایل  زنان، صلح و امنیت در افغانستان و منطقه متمرکز است. او دریافت‌کننده بورسیه کراک است و دارای مدرک فوق لیسانس در رشته مسایل جهان با تخصص در مطالعات صلح بین‌الملل از مدرسه کیو در دانشگاه نوتردام است.

پژوهشگران، متخصصین و دانشگاهیانی که علاقمند به نشر مقالات علمی خود در مورد مسائل استراتژیک افغانستان، منطقه و جهان در این صفحه می‌باشند، می‌توانند از طریق این ایمیل با ما در تماس شوند: opinions@aissonline.org

این مقاله بازتاب دهندۀ دیدگاه‌های رسمی انستیتوت نمی‌باشد.