نویسنده: دکتر داوود علی نجفی

متن زیر خلاصه‌ی از صحبت‌های ایراد شده‌ی دکتر داوود علی نجفی در برنامه‌ی میزگرد، مورخ 12 جدی/دی 1398، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان زیر عنوان «بررسی فعالیت‌های سازمان ملل در افغانستان» می‌باشد که برای بخش دیدگاه‌های سایت انیستیتوت فرستاده شده است.

از انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان برای هماهنگی و تدویر این جلسه قدردانی می‌نمایم. موضوع صحبت امروز من «نقش یوناما در انتخابات افغانستان» است. برای تفهیم بیشتر  موضوع، صحبت‌هايم را در اين مورد در دو بخش دسته‌بندی و ارائه می‌نمایم.

بخش اول: نقش يوناما پس از امضاي موافقه بن تا ختم اجنداي اين موافقتنامه كه برگزاري اولين انتخابات پارلمانی كشور بود. و بخش دوم: نقش يوناما پس از تشكيل كمسيون انتخابات افغانستان در مطابقت با قانون اساسي.

در بخش اول، من به عنوان کسی که از سال ۲۰۰۳ به عنوان کارمند و بعد از ماه می سال ۲۰۰۵ به عنوان «همتاي بين المللي رياست دارالانشاه دفتر مشترك تنظيم انتخابات» در  انتخابات افغانستان کار نمودم، باورمند هستم که سازمان ملل متحد به رغم انتظارهای زیاد مردم افغانستان از این نهاد، متاسفانه کارکرد چشم‌گیری در بخش انتخابات نداشته است. پس از توافق بن، دفتر مشترک تنظیم امور انتخابات، با همکاری مستقیم سازمان ملل متحد در افغانستان ایجاد گردید‌. این دفتر تا برگزاري اولین انتخابات پارلمانی به حیث مسئول درجه اول انتخابات افغانستان ایفای وظیفه نمود، و نقش مستقیم در امور تخنیکی، عملیاتی، اجرایی وحتی استخدام کارمندان داشت.

بخش دوم: نقش يوناما در انتخابات پس از تاسیس کمیسیون مستقل انتخابات، در اين بخش اصل بر آن بود که یوناما نقش نظارتی، و همكاري تخنيكي، در روند انتخابات داشته باشد و مسئولین افغانستانی انتخابات را مدیریت نمایند؛ اما چون یوناما همیشه در انتخابات به صورت مستقیم نقش داشت، تلاش می‌کرد تا در کمیسیون مستقل انتخابات نیز اعمال نفوذ نموده و نقش بازی نماید.

انتقاد جدی من در آن زمان این بود که امکاناتی را که یوناما در امور انتخابات به صورت مقطعی مصرف می‌کند، باید در اختیار کمیسیون مستقل انتخابات گذاشته شود، تا زیربناهای اساسی انتخابات تنظیم و آماده گردد. به عنوان مثال، یکی از طرح های آن زمان دفتر ملل متحد (یوناما) در بخش ثبت هویت افراد، استفاده از کارت ثبت نام راي‌دهندگان بود که هیچ دیتابیس مرکزی و چارچوب ارزیابی تخنیکی برای تثبیت هویت افراد نداشت. كمسيون انتخابات بعد از انتخابات پارلماني و قبل از برگزاري دومين انتخابات رياست جمهوري،  در همكاري با وزارت داخله پروژه آزمایشی ثبت بايومتريک راي‌دهندگان و تذكره الكترونيكي  را در برخی ولایات راه ‌اندازی نمود. نتایج آن را در وزارت امور خارجه با حضور مسئولین نمایندگی سازمان ملل متحد و دونرها من شخصا شریک ساختم و تاکید کردم که ما برای شفافیت در پروسه انتخابات نیازمند سیستم ثبت بايومتريك راي‌دهندگان در يك ديتابيس مرکزی برای تثبیت و شناسایی هویت افراد رای‌دهنده هستیم تا با استفاده از آن، جلو تقلب‌های سازمان یافته مسدود شود. اکثر اشتراک کننده‌گان آن را تایید نمودند. تنها کشوري که با این طرح نظر مخالف داشت، ایالات متحده آمریکا بود. بالاخره این طرح اجرا نگردید ومتاسفانه مشكلات ثبت نام راي‌دهندگان در انتخابات افغانستان  باقی مانده و میکانیزم های تضمین کننده شفافیت در آن هم‌چنان نادیده گرفته شده است.

دکتر داوود علی نجفی، رئیس پیشین دبیرخانه کمیسیون مستقل انتخابات و وزیر ترانسپورت است.

پژوهشگران، متخصصین و دانشگاهیانی که علاقمند به نشر مقالات علمی خود در مورد مسائل استراتژیک افغانستان، منطقه و جهان در این صفحه می‌باشند، می‌توانند از طریق این ایمیل با ما در تماس شوند:opinions@aiss.af

این مقاله بازتاب دهندۀ دیدگاه‌های رسمی انستیتوت نمی‌باشد.