انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان روز یک‌شنبه، ۱۶ جدی/۵ جنوری ۲۰۲۵، اسپیسی را با عنوان «بسترهای افراط‌گرایی در بدخشان» برگزار کرد. این برنامه به‌عنوان یک گفت‌وگوی عمومی ترتیب یافته بود و با حضور کارشناسان حوزه‌های اجتماعی و امنیتی برگزار شد.

در این اسپیس، عوامل گسترش افراط‌گرایی در بدخشان، از جمله زمینه‌های تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفت. سخنرانان به تحلیل تاثیر ساختارهای محلی و منطقه‌ای، نقش گروه‌های افراطی، و چالش‌های ناشی از کم‌توجهی به توسعه پایدار در این ولایت پرداختند.

مژده تابش در سخنان خود به رویکرد خصمانه مسئولان و صاحبان قدرت اشاره کرد. وی کمبود آگاهی عمومی و نبود امکانات آموزشی را از دلایل اصلی گسترش افراط‌گرایی در بدخشان دانست.

میرزا محمد یارمند نیز دخالت‌های استخبارات خارجی را یکی از عوامل کلیدی دانست و به نقش قاچاق‌بران مواد مخدر و معادن بدخشان در تشدید این معضل اشاره کرد.

کلیم‌الله همسخن در این گفت‌وگو به بررسی عوامل سیاسی افراط‌گرایی در بدخشان پرداخت. وی معتقد است که حکومت‌ها عمداً این ولایت را در محرومیت و محدودیت آموزشی نگه داشته‌اند، که این موضوع تأثیر مستقیمی بر گسترش افراط‌گرایی داشته است.

ابومسلم خراسانی در ادامه اظهار داشت که افراط‌گرایی در میان برخی ملاهای تاجیک حتی شدیدتر از ملاهای پشتون است.

بهار مهر نیز خلأ قدرت، نبود حاکمیت دولتی، عوامل سیاسی و اجتماعی، دسترسی محدود مردم به خدمات، مشکلات اقتصادی، و صعب‌العبور بودن بدخشان را از عوامل رشد افراط‌گرایی در این ولایت برشمرد.

محب بابک، گرداننده‌ی برنامه نیز بر مساله کمبود امکانات و نبود آگاهی در میان مردم، در مورد خطرات ناشی از افراط‌گرایی، تاکید کرد. وی می‌گوید که در بیست سال گذشته، معارف بدخشان در دست ملاها بود و آنها حتی علوم ساینسی را نیز تدریس می‌کردند.

در جریان بحث‌ها، بر اهمیت آگاهی‌بخشی، ایجاد فرصت‌های اقتصادی، و تقویت نهادهای اجتماعی به‌عنوان ابزارهای پیشگیری از افراط‌گرایی تأکید شد. این نشست با جمع‌بندی و تأکید بر ضرورت هماهنگی میان جامعه مدنی و نهادهای بین‌المللی برای مقابله با افراط‌گرایی پایان یافت. همچنین بر لزوم توجه جدی به وضعیت بدخشان به‌عنوان بخشی از یک استراتژی ملی و منطقه‌ای تاکید شد.