اسپیس ایکس «تلویزیون طلوع؛ از صدای مردم به‌بلندگوی طالبان»
به تاریخ ۲۳ ثور/اردیبهشت ۱۴۰۳، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، میزیان اسیپس ایکس «تلویزیون طلوع؛ از صدای مردم به‌بلندگوی طالبان» بود و مهمانان این برنامه به مساله‌ی آزادی رسانه‌ها در سایه گروه طالبان پرداختند.
به‌باور نهادهای رسانه‌ای و حامی خبرنگاران، آزادی بیان و فعالیت رسانه‌های آزاد و بی‌طرف پس از روی کار آمدن دوباره‌ای طالبان غیرممکن شده است. رژیم حاکم هرگونه حرف و عمل خلاف ارزش‌های طالبانی و اسلامی مدنظرشان را نه‌تنها بر نمی‌تابند، بل با سانسور و سرکوب شدید پاسخ می‌دهند. رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه‌های آزاد و بی‌طرف منحیث رکن چهارم دموکراسی در شکل‌گیری و سمت‌وسو دهی افکار عمومی نقش سازنده و حیاتی دارند. رسانه‌های آزادِ دیروز، امروز سکو و تریبونی خوانده می‌شوند برای سفیدسازی و عادی‌سازی طالب و روایت‌شان به‌مردم افغانستان. این در حالیست که حذف نام افغانستان از «ایتلاف جهانی آزادی بیان» تردیدی در توقف گردش اطلاعات و حیات رسانه‌های آزاد و بی‌طرف نگذاشته است.
و اما، خواسته و یا نخواسته هم‌رکاب شدن با یک رژیم تروریستی که ازسوی مردم افغانستان و جهان پذیرفته نشده است، ماهیت وجودی رسانه‌های گویا آزاد، سنگرداران دموکراسی نوپای دیروز افغانستان را غیرقابل توجیه و توضیح نمی‌سازد؟
آیا پدیده‌ای به‌نام رسانه‌ی آزاد در داخل افغانستان باقی‌مانده است، آیا می‌شود انتظاری از رسانه‌های داخلی در همسوی باارزش‌های حقوق‌بشری و خواست‌های مردم افغانستان داشت؟
مهمانان این برنامه؛ خانم حمیرا ثاقب، خبرنگار، صدیق‌الله توحیدی؛ نویسنده و خبرنگار، بهار مهر، نویسنده و فعال سیاسی و جاوید همدرد، کارشناس مسایل سیاسی به پرسش‌های زیر پاسخ گفتند:
وضعیت رسانه‌های داخلی در کشور چگونه است، دورنمای کار و ادامه‌ی فعالیت این رسانه‌ها چه‌نفع و آسیبی در شرایط شکننده‌ی امروزی دارد؟
نقش رسانه‌های در تبعید چیست، آیا رسانه‌های برونی می‌توانند جاگزین برای رسانه‌های داخلی باشند؟
رسانه‌های آزاد با سانسور قبل از نشر و سرکوب شدید معنایی دارد؟
طالبان فعالیت رسانه‌های نور و بریا را خلاف منافع اسلامی و ملی گفته منع کرده‌اند، این پالیسی طالبان سلیقه‌ای است، اصلا تعریف منافع ملی و اسلامی چه است؟
مطابق اصول دموکراتیک فعالیت رسانه‌های خصوصی و گویا آزاد تحت حاکمیت طالبان مشروع و موجه است؟
ادامه‌ی کار رسانه‌های داخلی که تحت هر شرایطی تبدیل به بلندگوی طالبان شده‌اند، سبب ایجاد چگونه روایت‌ها میان طالبان و مردم و طالبان و نسل جوان می‌شوند؟ پیامد هم‌رکاب شدن رسانه‌ها با رژیم طالبان چیست؟
صاحبان رسانه‌های داخلی چگونه فعالیت‌شان را تعریف و توجیه می‌کنند؛ ادامه‌ی فعالیت‌شان امر اخلاقی است یا تجارت محض؟
این برنامه با پاسخ‌های سخنرانان و پرسش و تبصره‌های اشتراک‌کنندگان - شنوندگان، پایان یافت.
نکات کلیدی:
طالبان از زمان بازگشت به قدرت، آزادی رسانه‌ها را در افغانستان به شدت محدود کرده است.
بسیاری از رسانه‌ها تعطیل شده‌اند و خبرنگاران تهدید و بازداشت شده‌اند.
رسانه‌های باقی مانده در معرض سانسور و خودسانسوری هستند.
بحث‌های در مورد نقش رسانه‌ها در افغانستان تحت حکومت طالبان وجود دارد:
برخی استدلال می‌کنند که رسانه‌ها باید به فعالیت خود برای ارائه اطلاعات و پاسخگویی طالبان ادامه دهند.
برخی دیگر استدلال می‌کنند که رسانه‌ها نباید با طالبان همکاری کنند، زیرا این امر به رژیم سرکوب‌گر طالبان، مشروعیت می‌بخشد.